Περὶ Παιδαγωγικῆς και Διδασκαλίας

 

Οι διάφορες μεθοδολογικές προσεγγίσεις αναφορικά με τα εκπαιδευτικά ζητήματα φαίνεται πως αποτελούν έναν από τους πιο βασικούς τομείς του ενδιαφέροντος ολόκληρης της κοινωνίας. Ακόμη και εκείνοι, οι άνθρωποι που έχουν ολοκληρώσει όλους τους βασικούς –τουλάχιστον συμβατικά– κύκλους της εκπαίδευσής τους και που ούτε καν σχετίζονται με συγγενικούς δεσμούς με άλλους ανθρώπους που εμπλέκονται με τον όποιον τρόπο στο όποιο εκπαιδευτικό σύστημα, φαίνεται πως ασχολούνται και εκφράζουν – δυναμικά, πολλές φορές – τις απόψεις τους για ζητήματα παιδείας. Πέραν του βασικού στοιχείου της παιδείας, το οποίο αφορά το περιεχόμενο της –δηλαδή, τις γνώσεις ενταγμένες στους διάφορους επιστημολογικούς κλάδους– , οφείλουμε να επικεντρώσουμε εξ’ ίσου το ενδιαφέρον μας  στην μεθοδολογία και την οργάνωση του εκπαιδευτικού υλικού. Ο τομέας αυτός συναντάται, κατά κύριο λόγο, συνυφασμένος με ορολογίες περί ζητημάτων παιδαγωγικής.

Ο καθηγητἠς Βάσος Νιστἠρης

Στην παρούσα συνοπτική μέθοδο, θα επιχειρήσουμε να παραθέσουμε ορισμένες υποδείξεις σχετικά με την διάρθρωση και την διεξαγωγή ενός μαθήματος, ανεξάρτητα από το γνωστικό αντικείμενο. Οι οδηγίες που θα ακολουθήσουν συμπεριλαμβάνονται στο σύγγραμμα του Βάσου Νιστήρη, «Ὁδηγίαι πρὸς Διδασκάλους», που εκδόθηκε το 1874. Η έκδοση του παρόντος συγγραφικού έργου οδήγησε στην εξορία τον συγγραφέα του, καθώς και στην απόλυση του από το Πανεπιστήμιο Αθηνών. Παρ’ όλα αυτά, πολλοί φαίνεται πως ήταν οι δάσκαλοι και οι καθηγητές που ακολούθησαν τις οδηγίες του –κατά γράμμα, σε ορισμένες περιπτώσεις. Εμείς τις παραθέτουμε ως ένα εξαιρετικό παράδειγμα προς αποφυγήν. Φυσικά, οφείλουμε να εξετάσουμε και το όλο κοινωνικό-πολιτικό υπόβαθρο εκείνων των, ουσιαστικά, ταραγμένων εποχών.

Ακολουθούν ορισμένες από τις πιο χαρακτηριστικές προτάσεις  που περιέχονται στα πιο αξιόλογα κεφάλαια του τρίτομου συγγράμματος.  Αξίζει να αναφέρουμε πως από το κλείσιμο του έργου, επιβεβαιώνεται πως και ο ίδιος ο καθηγητής είχε επίγνωση για τις αντιδράσεις που θα προκαλούσε. Παρά τούτο, σε προγενέστερα έργα του ο κ. Νιστήρης, κάνει εκτενείς αναλυτικές προσεγγίσεις σχετικά με το πόσο μπροστά από την εποχή του μπορεί να είναι ο κάθε ποιητής. Περιττό να αναφερθεί πως ο ίδιος (εσφαλμένα) πίστεψε πως ο διωγμός του οφείλετο σ’ αυτόν ακριβώς τον λόγο.

 

«Ὁδηγίαι πρὸς Διδασκάλους» τοῦ Βάσου Νιστήρη
 

- Φᾶτε μίαν ὁλάκερη φραντζόλαν ψωμὶ μπροστὰ σ’ ὁλους τοὺς μαθητὰς σᾶς, ὡς ἔνδειξη κυριαρχίας.

- Διατάξτε τοὺς μαθητὰς σᾶς καὶ ἀπαιτήστε νὰ χορέψουν –ἕνας-ἕνας– τσιφτετέλι μπροστὰ στοὺς ὑπολοίπους στὴν μέση τῆς τάξεως.

- Ἔχετε πάντοτε μαζὶ σᾶς ἕνα σφυρὶ καὶ ἕνα μαστίγιο.

- Βάλτε τοὺς μαθητὰς σᾶς να κουρευθοῦν γουλί προκειμένου νὰ λάβουν “Ἄριστα”. Ἀφοῦ τὸ κάνουν, βᾶλτε τοὺς μηδέν.

- Φέρτε τοὺς σὲ δύσκολη θέσιν. Ἄν κάνουν το παραμικρὸ λᾶθος, πεῖτε τοὺς “φιστίκια”  ἤ ἀναφέρατε κάποιο ἐξωτικὸ ζῶον, ὄπως “καγκουρῶ”. Μόλις σᾶς ἐρωτήσουν “Τὶ ἐννοείτε;”, ἀπαντήστε τοὺς μὲ πολλὴ δύναμη στὴν φωνή “Ἐσὺ τὶ ἔννοείς;;”.

- Ἄν φοβάστε ὅτι θὰ σᾶς πάρουν τὸν ἀγέρα, δείξτε τοὺς ποιὸς ἔχει τὸν ἀγέρα. Κολλήστε ἕναν δυνατὸ ἀνεμιστήρα (εἰς τὸ φοῦλ) μπροστὰ στὸ πρόσωπὸ τοὺς.

- Ὑπερυψώστε τὸ ἔδρανο σᾶς. Ἐπὶ πλέον, φορέστε τὰ πιὸ ψηλᾶ τακούνια (ἀνεξαρτήτως τοῦ φύλου σᾶς) ποῦ κυκλοφοροῦν στὴν ἀγορά. Ἐπιδείξτε τὴν ἀνωτερότητὰ σᾶς.

- Φορᾶτε γυαλιὰ ἡλίου, ὅλην τὴν ὥρα!

- Πετᾶτε τὰ προσωπικὰ ἀντικείμενα τῶν μαθητῶν σᾶς ἀπὸ τὸ παράθυρο.

- Δημιουργήστε ἕνα εἰδικὸ σκοτεινὸ μικρὸ δωμάτιο – ἤ ακόμη καὶ ἕναν ἀόρατο χῶρο τιμωρίας – γιὰ τοὺς ἀνυπάκουους. Παίξτε τοὺς φάση μὲ τὸ μυαλὸ τούς!

- Κᾶθε φορᾶ ποῦ κάποιος κάνει κάποιο λᾶθος, ἀναγκάζετε τὸν νὰ πίνῃ ἕνα μπουκάλι οὖζο –ὁλάκερο-ἀδιάλυτο-μὲ τὴν μία.

Κᾶθε ἐπιτυχία νὰ ἔχετε, κι ἕναν καλὸ δικηγόρον - ἐπαγγελματία!